Deuvels

Bij het maken of repareren van meubels is het gemakkelijker houten onderdelen met elkaar te verbinden door middel van korte, houten pennen, de zogenaamde deuvels, dan ingekeepte verbindingen toe te passen. In veel gevallen zijn deuvels ook sterker dan spijkers en schroeven.

Begin met het boren van twee op elkaar aansluitende gaten in de te verbinden delen. Breng in die gaten lijm aan, steek er de deuvel in en klem de delen op elkaar tot de lijm droog is. Op deze wijze kunnen bijvoorbeeld planken met de smalle zijden aan elkaar bevestigd worden tot een tafelblad, of kunnen delen van meubels stevig met elkaar worden verbonden.

De deuvels
In houthandels en DHZ-zaken zijn, in verschillende maten, kant-en-klare deuvels te koop. Kies een deuvel waarvan de doorsnee gelijk is aan ⅓ van de dikte van het hout waarin hij wordt gebruikt. De lengte moet 3 mm korter zijn dan de totale lengte van de twee gaten. Deze gaten dienen elk een diepte te hebben van ⅓ van de dikte van het hout waarin ze geboord worden.

Men kan deuvels ook zelf maken door deuvelhout van de juiste doorsnee op de juiste lengte af te zagen. Maak in zulke zelfgemaakte deuvels een gleuf in de lengte, zodat hierlangs lucht en overtollige lijm kunnen ontsnappen. Maak die gleuf door een handzaag ondersteboven in een bankschroef te klemmen en de deuvel langs de tanden te halen. Maak met de vijl de deuvel aan beide einden iets taps, zodat hij gemakkelijker in het gat kan worden geslagen.

De gaten
Een deuvel is alleen bruikbaar als de twee gaten precies in elkaars verlengde liggen en loodrecht in het hout van de te verbinden delen zijn geboord. Indien het nodig is grote aantallen deuvels aan te brengen, is het misschien de moeite waard een professionele deuvelmal aan te schaffen. Er zijn verschillende typen; de beste resultaten worden meestal bereikt met modellen die voorzien zijn van geleiders voor verschillende boorformaten.

Bij gebrek aan een deuvelmal kan men de deuvelgaten in elkaars verlengde krijgen door op deplaats van de gaten in het ene stuk hout koploze spijkers te slaan. Knip het nog uitstekendedeel van de spijker af tot op 1,5 mmo Breng het tweede stuk hout in de gewenste positie en druk het stevig op het eerste, zodat de spijkers een indruk achterlaten. Verwijder dan de spijkers met een nijptang en vergroot de spijkergaatjes met een priem alvorens u begint te boren. Kies een boor met dezelfde doorsnee als de deuvel. Om loodrecht te kunnen boren, kan men het beste een boorgeleider of een boormal gebruiken beter nog, de al genoemde deuvelmal. Markeer op de boor de juiste diepte van het gat met behulp van een stukje plakband.

Een andere manier om de gaten in elkaars verlengde te krijgen, is het gebruik van speciale centreerpennen van de juiste diameter. Boor gaten in het ene stuk hout en zet daarin de centreerpen vast. Breng het andere onderdeel in positie en druk het stevig aan, zodat de andere punt van de centreerpen op het hout een indruk achterlaat. Breng in deze indrukken de boorgaten aan; verwijder de centreerpen uit het eerste stuk hout.

Aanbrengen van deuvels
Maak de gaten schoon. Breng op het ene uiteinde van de deuvel en op de rand van het boorgat wat lijm aan. Steek de deuvel in het gat en sla hem voorzichtig vast met een houten hamer. Smeer dan lijm op het andere eind van de deuvel, op de rand van het andere gat en op de houtvlakken die op elkaar bevestigd moeten worden. Zet de twee delen op elkaar en klem ze met lijmknechten opeen. Verwijder overtollige lijm en laat de verbinding een nacht drogen.
Is een deuvelgat verkeerd geboord, breng er dan een deuvel in aan, schuur het oppervlak glad en begin opnIeuw.