In elk rookkanaal is de mogelijkheid van brand aanwezig. Regelmatig onderhoud van schoorstenen en rookkanalen beperkt echter de kans op brand (of rookoverlast) tot een minimum. Controleer ieder jaar de schoorstenen van een huis op vervuiling, verstopping, losse stenen, scheuren en andere beschadigingen.
Vegen van een schoorsteen
Een goed onderhouden haard, kachel of cv-installatie brandt schoon en vormt weinig roet. Desondanks moet een schoorsteen minstens één keer per jaar worden geveegd, zeker bij het gebruik van zachte houtsoortel) in open haard of allesbrander.
Door het verbranden van hout ontstaat een vettige, zwarte substantie die met de rook in de schoorsteen verdwijnt en zich op de wanden van het rookkanaal afzet. Die afzetting vermindert de ‘trek’ van de schoorsteen. Omdat hij bovendien brandbaar is, kan hij een schoorsteenbrand veroorzaken. Dit soort branden slaat gemakkelijk over op het dak of op belendende percelen.
Het vegen van een schoorsteen is een zwaar en smerig karwei en is bovendien gevaarlijk omdat men er het dak voor op moet. Het is verstandiger een professioneel schoorsteenvegersbedrijf in dienst te nemen. De specialisten van dit soort bedrijven sluiten alle schoorsteenopeningen in huis af, halen met bepaalde werktuigen het roet van de schoorsteenwanden en zuigen het weg.
Wie zelf zijn schoorsteen wil vegen, dient dezelfde procedure te volgen. Daarvoor zijn speciale, zeer lange borstels nodig, met een doorsnee die past in het te reinigen rookkanaal. De doorsnee van een rookkanaal kan in of onder de schoorsteenmantel worden vastgesteld, zij het met enige moeite. Koop liever een iets te brede borstel; zonodig kunnen de haren worden bijgeknipt. Maak elk rookkanaal met een passende borstel zeer zorgvuldig schoon. Maak ook alle kachelpijpen los en reinig ze aan de binnenzijde. Zuig vervolgens het losgekomen roet weg uit elke schoorsteenaansluiting, te beginnen bij de hoogst gelegen vertrekken.
Metselwerk repareren
Als de schoorsteen binnen door het huis loopt, controleer dan ieder jaar de zichtbare delen ervan. Meestal kan dat alleen op de vliering of de zolder. Laat iemand van beneden af met een sterke lamp in de schoorsteen schijnen of verbrand in kachel of open haard een paar natte lappen.
Schijnt er ergens licht door of komt er rook te voorschijn, dan is er een lek. Repareer zulke lekken met metselspecie. Vernieuw of vervang ook ontbrekende of gebroken stenen.
Moderne schoorstenen zijn om veiligheidsredenen vaak bekleed met een keramisch materiaal. Oudere schoorstenen waarbij dit niet het geval is, kunnen alsnog van zo’n laag worden voorzien. Vraag daarover informatie bij een aannemer of een metselbedrijf.