Ongeveer tweeduizend jaar geleden barstte de vulkaan Vesuvius in Italie uit. Er was een enorme explosie. Hete gassen, stof en as werden de lucht in geslingerd. De dichtbijzijnde stad Pompeji werd in de as begraven en veel mensen stierven. Pompeji wordt nu opgegraven. We kunnen zien hoe de huizen waren. Gips werd in de gaten gegoten waar de mensen begraven lagen en afgietsels van de lichamen gemaakt.
Vulkanen komen tot uitbarsting als gesmolten gesteente vanuit de diepte van de aarde naar boven wordt geduwd. Dit gesmolten gesteente stroomt er als lava uit. Het koelt af en wordt massieve rots. Soms worden as, lava en stoom hoog de lucht in geworpen. Andere keren kunnen hete gassen vanuit de zijkant van de vulkanen wegschieten.
Kegels en kraters
Vulkanen hebben de vorm van kegels. Sommige hebben steile kegels die uit lava en as zijn opgebouwd. De Fuji Yama in Japan is een van die vulkanen. Andere hebben plattere kegels van uitgelopen lava. Zo’n vulkaan is bijvoorbeeld de Mauna Loa op Hawaii. Bovenop een vulkaan is een enorm groot gat. Dat is de krater waar de lava uit stroomt. Als een vulkaan gedurende lange tijd geen uitbarstingen meer heeft, kan de krater zich met water vullen en er ontstaat een meer. Het Cratermeer in de Verenigde Staten is zo’n meer. In het midden van het meer is het Wizard (= tovenaar) eiland. Het werd gemaakt toen de vulkaan weer eens uitbarstte en een kleine nieuwe kegel gevormd werd.
Het restant van een vulkaan
Het kasteel van Edinburgh in Schotland staat op een harde, hoge rots boven de stad. Vroeger was in deze rots het binnenste een vulkaan. Lang geleden werd de vulkaan geheel uitgeblust. Binnen de kegel werd wat gesmolten rots hard. Regen, wind, sneeuw en ijs deden de zachte slakken en as van de kegel wegslijten. Het harde gesteente in het midden had meer tijd nodig om te slijten. Dit harde gesteente wordt een ‘nek’ genoemd. Hij staat er nog met het kasteel er bovenop. Maar eens, op zekere dag, zal ook dit geheel zijn weggesleten.