De Canyons van de Colorado

De diepe kloof die de Coloradorivier heeft uitgeslepen vormt een van de indrukwekkendste nàtuurspektakels van de Verenigde Staten, die jaarlijks door 2 miljoen toeristen wordt bezocht.
De rivier ontspringt op 3150 m hoogte in de Rocky Mountains en stroomt door vijf Amerikaanse staten en één Mexicaanse staat alvorens uit te monden in de Golf van Californië. Maar alleen het 1500 km lange middelste gedeelte, van Moab tot Boulder City, vertoont het karakteristieke canyonlandschap: een diepe, 10 tot 12 km brede kloof met loodrechte wanden.


Hier hebben zowel de Colorado als zijn zijrivieren zich diep ingeslepen in de bodem. De geologen staan nog steeds verwonderd over de omvang van het verschijnsel, mede vanwege de logische opeenstapeling en de haast perfecte horizontale ugging van de diverse aardlagen. Een ruiter die via de rotsachtige bergpaadjes van het gemiddeld 2000 m hoge plateau afdaalt tot bij de op 500 tot 600 m hoogte gelegen rivier, rijdt, terug in de tijd, achtereenvolgens door het Eoceen, het Krijt, de Jura, het PermoTrias; de rivier is doorgedrongen tot op de granieten ondergrond.
De soorten gesteenten herkent men aan de diverse vormen die de canyonwand heeft aangenomen: de harde kalklagen, waar de wanden verticaal staan, worden afgewisseld door zachtere zandsteenlagen met schuin staande wanden, of door conglomeraten die een tapijt van keien hebben achtergelaten. Het geheel resulteert in een landschap vol naalden, bogen, pilaren, piramiden, zaagtanden, torentjes, reusachtige trappen.
De aanwezigheid van mangaanen ijzeroxyden in de gesteenten zorgt bovendien voor een heel scala van kleuren, die ieder uur van de dag veranderen: van lichtgeel tot zwart, van zachtroze tot indigo, van nessegroen tot vermiljoen.
Ondanks het woestijnachtige klimaat, vervoert de met smeltsneeuw uit de bergen gevoede rivier een aanzienlijke stroom water, vermengd met de kenmerkende roodachtige modder, waaraan hij zijn naam te danken heeft. De Colorado is na de aanleg van negen. stuwdammen weliswaar flink getemd, maar vóór die tijd transporteerde hij dagelijks wel 500000 ton slib. Nog steeds is het per rubberboot afvaren van de stroomversnellingen, het zogeheten ‘rafting’, in dit ijskoude water niet zonder risico’s. Toch werd deze sport juist in deze woelige bergstroom voor het eerst beoefend.
Op de bodem van de kloof is het snikheet (op een zomermiddag heersen er temperaturen van 40 tot 45.C in de schaduw) en kurkdroog. Boven, op het plateau, bedraagt de gemiddelde neerslag nog 700 mm per jaar, maar die regendruppels verdampen voor ze op de bodem van de canyon zijn aangekomen.
Steden van betekenis hebben zich in dit grimmige en afgesloten natuurgebied niet kunnen ontwikkelen. De drie grootste zijn: Moao (5000 inwoners), in Utah; Page (6500 inwoners) in Arizona; Boulder City (15.000 inwoners) in Nevada. De eerste ligt aan het begin van de canyon, de laatste aan het eind; alle drie leven ze van het toerisme. Vanuit het op enige afstand van de canyon gelegen Las Vegas worden talrijke toeristische vliegtochten georganiseerd, en excursies naar de tussen 1931 en 1936 gebouwde Hoover Dam, waarachter zich Lake Mead gevormd heeft.
De Navajo-, Hopi-, Havasupai-, Hualapien Puebio-indianen proberen overal hun zilveren snuisterijen aan de man te brengen.