Hawaii, de vijftigste en jongste staat van de Unie, verschilt van alle hiervoor beschreven staten:
Door zijn afgelegen positie, midden in de Grote Oceaan, bijna halverwege de afstand Amerika-Azië.
Door zijn sterke verbrokkeldheid. De staat is samengesteld uit acht, noordwestzuidoost georiënteerde hoofd eilanden, die zich over een duizendtal kilometers uitstrekken: Niihau, Kauai, Oahu (het dichtstbevolkte), Molokai, Lanai, Kahoolawe, Maui, Hawaii (het grootste eiland). De totale oppervlakte bedraagt slechts 16600 km2.
Door zijn zuiver vulkanische oorsprong. De archipel ligt op een lijn die overeenkomt met een zwakke plek in de bodem van de Grote Oceaan, een plek waar magma doorheen kan dringen. De basische magma die hier naar boven welt, is zo vloeibaar dat hij zelfs langs flauwe hellingen vrij lang kan blijven doorstromen alvorens hard te worden. Door een oneindige opeenstapeling van lagen ontstaan ten slotte gigantische lavabouwsels. Het mooiste voorbeeld hiervan is de Hawaiivulkaan, met zijn diameter van ruim 100 km en een top die bij de Mauna Kea tot 4150 m reikt. De vulkanen zijn nog steeds actief en produceren van tijd tot tijd rood oplichtende lavastromen, die met spectaculaire vonkenregens gepaard gaan. De lava koelt het eerst af aan de oppervlakte en vormt dan een soms op metaalslakken lijkende korst vol barsten, waar de magma onderdoor stroomt (pahoehoe of touwlava). Doordat een groot deel van de eilanden wordt ingenomen door vulkanisch gebergte, is er maar weinig plaats voor kustvlakten. Het grootste deel van de archipel is onbewoonbaar.
Door zijn ligging, net iets onder de Kreeftskeerkring (Hawaii zelf ligt op de twintigste breedtegraad) en zijn warme klimaat, dat het vochtigst is langs de door passaatwinden gegeselde noordoostkusten, en het droogst langs de in de luwte gelegen zuidwestkusten. Zo heeft het op het eiland Oahu in de luwte gelegen Honolulu een paradijselijk klimaat: 555 mm neerslag per jaar, en gemiddelde temperaturen van 26,3. in augustus en 22,4. in de koudste maand, februari.
Door zijn gemengde bevolking. Amerikanen, Chinezen, Japanners en Filipino’s hebben zich bij dè oorspronkelijke Polynesiërs gevoegd en zich daarmee vermengd. Het inwonertal stijgt snel: 630.000 in 1960, 770.000 in 1970, 1.3 miljoen in 2006. Vier van de vijf Hawaiianen wonen in Honolulu.
Op 7 december 1941 begon hier voor Amerika de oorlog, met de Japanse luchtaanval op de in Pearl Harbor voor anker liggende U.S. Navy.
Tegenwoordig is de grote luchtmachten marinebasis het strategische hart van het Amerikaanse defensieapparaat in de Grote Oceaan, en een van de twee hoofd pijlers van de lokale economie, die anderzijds steunt op het toerisme, met de grote hotels in Honolulu en het mooie Waikiki Beach; de toeristen komen vooral uit de Verenigde Staten en Japan. De landbouw (suikerriet, ananas) speelt nog slechts een secundaire rof.
De archipel werd in 1778 ontdekt door kapitein Cook, door de Verenigde Staten geannexeerd in 1898, en tot staat uitgeroepen in 1959.