Ondertemperatuur

Behalve als een medische techniek, waarbij voor langdurige operaties een kunstmatige ondertemperatuur wordt geschapen, is hypothermie een niet ongevaarlijk verschijnsel. Deze abnormaal lage lichaamstemperatuur, onder de 35-36 graden, doet zich vooral voor bij baby’s en oudere mensen. Andere mensen worden alleen slachtoffers als zij zich in extreme omstandigheden bevinden.

Bij baby’s is de oorzaak dikwijls een te koude slaapkamer. Te vroeg geboren en zieke baby’s zijn het meest vatbaar.

Tot de verschijnselen behoren een helderrood uiterlijk, lusteloosheid en het weigeren van voedsel.

Bij bejaarden is ondertemperatuur meestal het gevolg van onvoldoende kleding, voedsel en verwarming. Een traagwerkende schildklier of gebrek aan voldoende beweging, bijvoorbeeld ten gevolge van ziekte, kan eveneens een oorzaak zijn. Vermoeidheid, spierstijfueid en geestelijke verwarring zijn de eerste tekenen van de aandoening.
Als de ondertemperatuur niet wordt onderkend of als er geen actie tegen wordt genomen, zal zowel bij jonge patiëntjes als bij bejaarden bewusteloosheid optreden, gevolgd door hersenbeschadiging en vervolgens de dood.

Wordt een van bovenstaande symptomen opgemerkt dan moet men onmiddellijk beginnen met ‘opwarmen’. Controleer de ademhaling en de polsslag. Begin zo nodig met mond-op-mond beademing. Geef daarbij niet op. Een patiënt die lijdt aan ondertemperatuur kan soms langer dan zes minuten zonder ademhaling of waarneembare pols. Roep zo snel mogelijk medische assistentie in. Breng de patiënt naar een warme plek. Is men ver van onderdak verwijderd, leg hem dan uit de wind en bouw een provisorische beschutting. Verwijder natte kleding. Wikkel hem in dekens of leg hem, te samen met een andere persoon, in een slaapzak.
Is de patiënt binnenshuis en bij bewustzijn leg hem dan in een lauwwarm bad. Geef hete dranken maar geen alcohol. Als de patiënt buiten bewustzijn is, mag hij uiteraard niet in een bad gelegd worden. Omwikkel hem dan met dekens. Zet de verwarming hoger. Bedek het gehele lichaam behalve het hoofd.

Voorkomen
Om onderkoeling te voorkomen moet men voorzorgsmaatregelen nemen als men voor een langere tijd wordt blootgesteld aan extreme koude. Rook niet en drink geen alcohol. Zorg voor stevig voedsel. Men moet zich warm kleden. Draag een hoofddeksel, handschoenen en wind-en waterdichte kleding. Blijf in beweging.

Zorg voor een veldfles met warm drinken en een noodvoorraad voeding met een hoge voedingswaarde, bijv. chocolade en dadels. Zoek bij de eerste verschijnselen van bevanging een schuilplaats.