Wat weet je over de planeet aarde? Vermoedelijk heel wat. Je ziet hem iedere dag. Je loopt er op en je spit er in en ademt de lucht in. Bekijk eens heel goed de aarde om je heen. Hij lijkt misschien niet op een enorme bal of een bal die door de ruimte suist. Toch is hij dat. Onze aarde is een van de negen planeten die om de zon draaien. De zon en deze negen planeten worden samen ons zonnestelsel genoemd. Ons zonnestelsel is slechts een van de vele in het heelal.
De buren van de aarde
Kun je de planeten in ons zonnestelsel noemen? Het zijn Mercurius, Venus, Aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus en Pluto. De meeste zijn genoemd naar de goden en godinnen van mensen, die lang geleden hebben geleefd. Die planeet Mercurius is de kleinste, genoemd naar de Romeinse god Mercurius. Hij was de bode van de goden. De grootste planeet is Jupiter, genoemd naar Jupiter, de heerser over de goden.
De aarde
De aarde is de.vijfde grootste planeet. Het is de derde na de zon. De aarde heeft een maan, die er omheen draait. Terwijl de aarde om de zon draait, draait de maan om de aarde. De zon schijnt zowel op de aarde als op de maan.
De vorm en omvang van de aarde
Lang geleden dacht men, dat de aarde plat was. Zeelui, die zeereizen maakten, waren bang, dat ze van de rand af zouden vallen. Ze dachten, dat er enorme monsters in de oceanen waren. Een monster heette Balena. De matrozen waren van mening, dat het de tanden en klauwen van een leeuw had. Vermoedelijk was het een enorme walvis. Ziphius was een ander monster. Het werd geacht een snavel en poten met zwemvliezen te hebben.
Christopher Columbus trotseerde de zeeen en monsters. Hij stak de Atlantische Oceaan over in 1492. Ferdinand Magellan zeilde in 1522 de wereld helemaal rond. Hij bewees dat de wereld niet plat was. Maar de matrozen dachten nog steeds dat er zeemeerminnen en slangen in de zee waren.
Is de aarde rond?
We weten, dat de aarde de vorm van een ronde bal heeft, een ‘bol’ of een ‘globe’ genaamd. Maar hij is niet helemaal rond. Instrumenten aan boord van ruimteschepen hebben aangetoond, dat hij een beetje plat aan de Noord- en de Zuidpool is. In het midden is er ook een kleine zwelling.
De omvang van de aarde
Op kaarten van de aarde is een lijn getekend, in het midden tussen de polen, die de evenaar genoemd wordt. Als je bij de evenaar helemaal om de wereld reist, zul je 40 duizend kilometer hebben afgelegd. Maar als je door de aarde heen zou kunnen graven, zou je een tunnel van ongeveer 13 duizend kilometer lang moeten maken om de andere kant te bereiken.
De beweging van de aarde
Dag en nacht
De aarde is net een reusachtige draaitol, die aan een hoek is gekanteld. Hij draait op een denkbeeldige lijn die van de Noordpool naar de Zuidpool over de aarde loopt. Deze lijn heet: de ‘aslijn’ of ‘spil’. Terwijl de aarde draait, beweegt hij ook om de zon heen. Deze weg om de zon wordt ‘baan’ genoemd. De zon schijnt maar op een helft van de aarde tegelijk. Het is dag in plaatsen tegenover de zon. Terwijl de aarde naar het oosten draait, komen deze plaatsen in het schaduwgebied en wordt het nacht. Plaatsen waar het nacht was, komen nu in het daglicht.
De aarde draait eenmaal per 24 uur rond, maar niet alle plaatsen kennen 12 uur dag en 12 uur nacht. Omdat de aarde gekanteld is, kent het land aan de Noord- en Zuidpolen enkele maanden van het jaar 24 uur daglicht. Gedurende deze maanden gaat de zon nooit onder.
Hoe laat is het nu? Dat hangt er van af, waar je bent. De wereld is verdeeld in 24 tijdzones. Elk van die zones heeft zijn eigen tijd.
De jaargetijden
De aarde draait om de zon. Hij heeft iets meer dan een jaar nodig, of 365 dagen, om om de zon heen te draaien. Dus ieder vierde jaar tellen we een extra dag bij de maand februari, om de kalender juist te houden. Dat is een schrikkeljaar. Het jaar is in seizoenen verdeeld. Gedurende enkele maanden helt de halve aarde naar de zon over. Hij heeft een zomerseizoen. De andere helft is kouder. Hier is het winter. Tussen zomer en winter zijn de jaargetijden lente en herfst (of voor-en najaar).