Spreekbeurt over Kameel

kameel met twee bultenKamelen kunnen zo’n 2,5 meter hoog worden en 3,5 meter lang (met uitgestrekte hals). Wilde kamelen zijn iets kleiner dan tamme kamelen. Opvallend zijn natuurlijk de twee bulten op zijn rug, waar een vetvoorraad in zit (dus geen water zoals veel mensen denken!) De bulten vormen een voedselvoorraad voor moeilijke tijden.
De vacht is bruin, met vooral op de nek en de rug lange haren. In het voorjaar verliezen de kamelen hun wintervacht in grote plukken tegelijk. Ze zien er dan een beetje slordig uit.

De brede voeten van de kameel hebben een huidplooi tussen de twee tenen. Deze zorgt ervoor dat ze niet zo makkelijk wegzakken in het zand. De onderkant van de voeten is bedekt met een dikke eeltlaag, een goede bescherming tegen doorns en heet zand. De ogen zijn door lange wimpers tegen zand en stof beschermd. De spleetvormige neusgaten kunnen worden afgesloten.

Schip der woestijn…
Wanneer kamelen lopen hebben ze een merkwaardige, zwaaiende gang. Reizigers die een tocht op een kameel maakten, werden dan ook vaak ‘zeeziek’. De dieren worden niet voor niets het ‘schip der woestijn’ genoemd! De zwaaiende gang wordt veroorzaakt doordat kamelen ‘telgangers’ zijn. Dit wil zeggen dat ze eerst de beide linkerpoten en dan de beide rechterpoten naar voren zetten.

kamelen in de woestijn

Waar woon ik?
Huiskamelen leven in woestijngebieden en op de steppen van Azië. Wilde kamelen zijn heel zeldzaam en komen alleen nog in een klein gebied in de Gobiwoestijn in China voor. Huiskamelen zijn door mensen meegenomen naar veel verschillende plaatsen. In Australië komen nog steeds grote kudden voor.

Wat eet ik?
Een kameel eet plantaardig voedsel. Soms grassen, soms bladeren en takken van struikgewas, net wat er maar te vinden is. De vaak dorre en doornige planten groeien zeer verspreid in de woestijnen en steppen. Een kameel moet dus veel lopen om voldoende eten te vinden. Hij moet ook voorzichtig eten, omdat veel planten lange doorns hebben. Ze hebben beweeglijke pluklippen en een gebit dat goed is aangepast aan het eten van harde, droge grassen.

Zuinige waterverbruikers:
Kamelen moeten het soms lang zonder water doen. In een periode dat ze niet drinken, kunnen ze meer dan 25% van hun lichaamsgewicht verliezen. Het lichaam van een kameel is zo gebouwd, dat het heel zuinig omgaat met water. Ze zweten nauwelijks en plassen ook heel weinig. In de mest van een kameel zit amper water. Ook het bloed kan meer vocht kwijtraken dan bij andere dieren zonder dat de kameel in de problemen komt. Na een lange tocht door de woestijn kunnen ze het vochtverlies heel snel weer aanvullen door snel tientallen liters water te drinken. Een kameel kan zelfs zout of brak (halfzout) water drinken omdat zijn speciaal aangepaste nieren het zout uit het water kunnen halen.

wilde kameel
Mijn familie en ik
In het wild leven kamelen in kuddes van hoogstens enkele tientallen dieren. Deze groepjes bestaan uit vrouwtjes en jonge dieren onder leiding van een hengst. Andere mannetjes vormen afzonderlijke hengstengroepjes. In de paartijd kunnen de hengsten flink vechten om de vrouwtjes. In die tijd wrijven de mannen vaak met de achterkant van hun kop tegen hun bulten. Zij verspreiden zo een sterk ruikende stof uit een klier op de kop. Ook brullen de hengsten veel in die periode. Bij een gevecht met een ander, probeert een mannetje zijn hals over die van een tegenstander heen te slaan en hem zo naar beneden te drukken.

Help!
Er waren ± 3000 voor Christus al tamme kamelen in Centraal-Azië. Zonder kamelen zou het bestaan van veel nomadenvolkeren in Azië ondenkbaar zijn geweest. De dieren werden vooral gebruikt om zware lasten te dragen, maar ook om op te rijden of om karren te trekken. Verder werd de melk gebruikt en natuurlijk werd het vlees gegeten. De huid levert mooi soepel leer op en de wol kleding en tapijten. Doordat de mens deze dieren is gaan houden en gebruiken zijn er nog velen te vinden, verspreid over grote gebieden in de wereld. De echte wilde kameel is zeldzaam geworden. Daar zijn er nog maar zo’n 1000 van in het wild. De enige wilde kameel in een dierentuin is te vinden in Beijing Zoo, China.

Trage jongen…
Kamelen paren liggend. De draagtijd is 13 maanden. Meestal wordt er één jong geboren.
Veel andere pasgeboren hoefdieren staan al binnen enkele minuten. Een jonge kameel heeft enkele uren nodig voordat hij zover is. De moeder doet ook wat minder moeite om daarbij te helpen. Een kameel is pas op een leeftijd van 4 -5 jaar helemaal volwassen.

Wist je dat…
…de vacht en de vetbulten van de kameel ook als isolatie dienen tegen de hitte van de zon?

…wanneer de kameel echt uitgehongerd is en geen plantaardig materiaal vindt, hij ook vis en/of vlees eet?

…de kameel vanuit elk neusgat een groefje heeft lopen naar zijn lippen zodat het vocht dat uit zijn neus loopt meteen weer opgevangen wordt?