Een astronaut is een ruimtevaarder. De term heeft Griekse woordwortels en betekent star driver. Vooral de VS noemen hun astronaut. In Rusland zeggen ze kosmonaut en in China vaak taikonaut. Beide worden ruimtereizigers genoemd.
De eerste ruimtemannen kwamen uit het leger. Ze vlogen met jagers en waren gewend in machines te zitten die snel bewogen. Yuri Gagarin uit de Sovjet-Unie was de eerste mens in de ruimte in 1961. De eerste Amerikaan, de eerste genaamd Astronaut, was een maand later Alan Shepard. De eerste vrouw in de ruimte, twee jaar later, heette Valentina Tereshkova.
Wat moet je doen om astronaut te worden?
Er zijn plaatsen waar astronauten worden opgeleid in de VS, Rusland en Europa. Het European Space Agency (ESA) heeft zijn trainingscentrum in Keulen. Vooral veel astronauten zijn niet nodig. Daarom hoef je maar om de paar jaar getraind te worden en dan een tiental stageplaatsen te volgen.
Meestal genomen zijn mensen die een natuurwetenschappen hebben gestudeerd. Onderzoek wordt immers meestal in de ruimte gedaan. Je moet dus bijvoorbeeld heel goed op de hoogte zijn van natuurkunde. Hieraan zijn voormalige piloten toegevoegd.
Astronauten moeten gezond en fit zijn omdat de vlucht vermoeiend is. Het is ook belangrijk dat je goed met andere mensen kunt werken. Je moet goed Engels kunnen spreken en ook Russisch . Daarnaast is begrip van technologie belangrijk. Astronauten moeten niet te lang en niet te klein zijn en geen drugs gebruiken.
De training is zwaar en duurt enkele jaren. Alles wat je later in de ruimte moet doen, wordt vaak geoefend. De vlucht is behoorlijk gevaarlijk en je wordt niet goed betaald. Het kan ook zijn dat men gespannen is en uiteindelijk niet mag vliegen. Niettemin concurreren ruim duizend mensen wanneer astronauten opnieuw worden opgeleid.
Je kunt ook de ruimte inreizen als je veel geld hebt. Een bekende ruimtetoerist die naar het internationale ruimtestation IS kwam, was een ondernemer uit de Verenigde Staten. In 2001 reed hij met de Russische Soyuz TM-3. Hij betaalde daarvoor $ 20 miljoen. Vroeger waren er andere mensen die in de space shuttle rondvlogen.
Is het gevaarlijk om een astronaut te zijn?
Veel astronauten waren niet erg ver van de aarde. De meeste vlogen net over de grens naar de ruimte. Een uitzondering waren de astronauten die rond het jaar 1970 op de maan aankwamen. Drie Amerikanen hebben over een bepaalde baan van de maan meer dan 400.000 kilometer van de aarde afgelegd.
Dat is op zichzelf gevaarlijk omdat de astronauten bijvoorbeeld plotseling ziek worden. Bovendien beschermt de atmosfeer van de aarde ons mensen tegen de stralen van de ruimte. Hoe langer een astronaut in de ruimte is, hoe meer straling zich ophoopt in zijn lichaam. Overigens heeft de Russische Valeri Poljakow het record : hij bracht 438 dagen door op het ruimtestation Mir.
Die lang in gewichtloosheid leeft, wiens spieren en botten kleiner worden. In de ruimte kun je duizelig worden, sommige astronauten kunnen slecht slapen, of ze kunnen ernstig ziek worden door valse luchtdruk.
Tot nu toe zijn 18 mensen in de ruimte gestorven. Elf anderen werden gedood tijdens de training. Het ergste ongeluk gebeurde in 1986: zeven Amerikaanse astronauten stierven omdat hun Space Shuttle genaamd Challenger explodeerde bij het opstijgen. Ook stierven zeven astronauten in 2003 toen hun ruimteveer wilde landen.
De Nederlandse astronauten
Lodewijk van den Berg (op 29 april 1985)
De eerste Nederlander die naar de ruimte ging, was Lodewijk van den Berg. Lodewijk van den Berg werd gelanceerd op 29 april 1985 met spaceshuttle Challenger als een Payload Specialist van missie STS-51-B. Tijdens de missie van zeven dagen voerde Van den Berg verschillende experimenten uit op het gebied van kristalgroei.
Wubbo Ockels (30 oktober 1985)
Wubbo Ockels was de tweede Nederlandse astronaut. Hij werd geboren in Almelo, Overijssel. Wubbo Ockels werd slechts een halfjaar na Van den Berg op 30 oktober 1985 gelanceerd met het ruimteveer Challenger. Hij was Payload Specialist van missie STS-61-A en was verantwoordelijk voor het verloop van meer dan 75 experimenten. De missie duurde zeven dagen.
André Kuipers (2004)
De derde Nederlandse persoon die naar de ruimte ging, was André Kuipers. Kuipers ging in tegenstelling tot zijn twee voorgangers met een Russische Sojoez-capsule de ruimte in: Sojoez TMA-4. Tijdens de vlucht van elf dagen naar het internationale ruimtestation in 2004 voerde Kuipers eenentwintig experimenten uit.