De bij is een van de oudste wezens die bestaat en is waarschijnlijk al meer dan 100 miljoen jaar op aarde. Bijen zijn enorm belangrijk voor ons, niet alleen omdat ze ons voorzien van heerlijke honing, Ze bestuiven veel planten en zorgen ervoor dat ze vrucht dragen.
Bijen vliegen van bloem naar bloem op zoek naar voedsel. Met hun slurf zuigen ze de zoete nectar van een bloem op. Het blijft op haar harig lichaam stuifmeel, ook wel pollen hangen. Als een bij nu vliegt naar de volgende bloei van dezelfde plantensoort, kleven er meestal een paar stuifmeel aan het litteken van deze bloem. Dus de bloem is bestoven en het kan een vrucht groeien afhankelijk van de plant, bijvoorbeeld, een appel, een tomaat of een zonnebloemzaad. Van de zaden die daarin zitten, later van nieuwe planten.
Zonder dit belangrijke bestuivingswerk van de bijen zouden de meeste planten zich niet kunnen reproduceren, veel groenten en fruit zouden nauwelijks bestaan. Dieren hebben minder voedsel en wij mensen hebben een enorm probleem. We hebben bijna elke derde hap te danken aan de bijen.
In Nederland zijn een bijensoort en ongeveer 360 verschillende soorten wilde bijen inheems. Wilde en honingbijen verschillen op veel manieren. De honingbij bijvoorbeeld, is de enige soort die honingvoorraden in zulke grote hoeveelheden verbouwt en dus zorgt voor onze zoete verspreiding. Het leeft uitsluitend in bijenkorven in grote groepen van maximaal 50.000 bijen. Wilde bijen daarentegen zijn eenlingen of vormen kleine groepen en nestelen meestal onder de grond.
Bijensterfte
Wetenschappers weten niet precies wat de oorzaken van de bijensterfte zijn, maar er lijken verschillende problemen te zijn. Vooral wilde bijen vinden steeds minder broedplaatsen, zoals zanderige gebieden, verrot dood hout en ongestoorde bosranden. In de laatste decennia zijn onze landschappen extreem veranderd. Wij mensen hebben steeds meer woeste landschappen, gecultiveerd land, betonnen bodems vernietigd en de bij een belangrijk leefgebied gegeven. Onze tuinen en parken zijn netjes en voorzien van easy-care groenblijvende struiken. Voor de bijen betekent dit minder bloeiende planten, minder voedsel. Op onze velden is er minder voer voor bijen omdat we daar vaak maar een paar verschillende planten verbouwen. Honingbijen vinden dat niet erg. Ze nemen elke bloem die ze kunnen vinden. Veel wilde bijen daarentegen zijn echte specialisten die afhankelijk zijn van zeer specifieke planten. Als ze ze niet in de buurt vinden, hebben ze geen eten.
Een ander probleem voor wilde en honingbijen: wij mensen gebruiken vaak gewasbeschermingsmiddelen in tuinen en op velden. Veel wetenschappers zeggen dat deze remedies bijen kunnen schaden en in het ergste geval zelfs tot hun dood kunnen leiden.
De grootste vijand
Een zeer speciale vijand van de honingbij is de varroamijt. Ze zit op de achterkant van de bij en zuigt haar bloed stuk voor stuk. Bijenlarven worden vaak aangevallen door de mijt, zodat de jonge bijen al verzwakt uitkomen. Imkers bestrijden varroamijt door hun bijenkoloniën regelmatig te spuiten met mierenzuur of melkzuur. Maar ze zullen niet helemaal van de parasieten afkomen. Zonder bijenhouders zou de honingbij vandaag niet meer kunnen overleven.